Tarihin En Bilinen Fotoğrafları (1970 – 1979)

Monarşi sonrası artan siyasi olgunluğun Avrupa’nın damarlarında hissedildiği 70’lerde, kadınlar da siyasette yer almaya başlıyordu. 70’lerin sonunda, Dünya’nın eski süper gücü İngiltere’nin başına “Demir Leydi” lakabı ile tarihe adını kalın puntolarla yazdıran Margaret Thatcher gelecekti.

Dünya’nın gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerindeki gençler arasında “Hippi” adı verilen, savaş ve otorite karşıtı yeni bir akım başlayacaktı.

Petrolün Dünya ekonomisinde belirleyici rol oynaması ile çok sayıda Orta Doğu ülkesinde yönetim el değiştirecek, uzun yıllar boyu iktidarlarını sürdürecek tek adamlar, tek ses sahibi olacaklardı. 1973 yılında yaşanacak petrol krizi Dünya ekonomisini derinden sarsacaktı.

1970’li yılları daha iyi anlamak için o yıllarda çekilmiş ikonik fotoğrafları kronolojik olarak inceleyelim.

 

 

---

Yönetimde Baba Esad | 1970

13 Kasım 1970 darbesi ile Suriye yönetimini ele geçiren Hafız Esad, 1971 yılında yapılan seçim sonrası oyların %99.2’sini alarak ülkenin başına geçiyordu.

 

Ohio Eylemi | 1970

Nixon ve Vietnam savaşını protesto etmek için toplanan Kent State Üniversitesi öğrencilerinin üzerine Ulusal Muhafız Birliği askerleri tarafından ateş açılır. Açılan ateş sonucu 4 öğrenci hayatını kaybederken 9 öğrenci de yaralanır. Yaşanan olay ABD çapında geniş çaplı protestolara neden olur.

John Filo çektiği bu etkileyici fotoğraf sayesinde Pulitzer ödülünü almaya hak kazanacaktı.

 

Kortejdeki Asker | 1970

Kraliçe Elizabeth’in 40. yaş günündeki törende, Kraliyet Kortejinden bir asker sıcağa daha fazla dayanamayıp bayılıyor.

 

Kral ve Kraliçe | 1971

Elvis Presley 1950’li yıllarda “kusursuz” ve “muhteşem” Amerikan imajının erkek ikonuydu. Aldığı kilolar kariyerinde gerilemeye neden oldu.

Fotoğrafta Kral ve karısı Priscilla, Beverly Hills’teki evlerinde.

Bu fotoğraf çekildikten yalnızca 6 yıl sonra yaşamını yitiren “The King”, arkasında küçük bir servet ve yüzlerce komplo teorisi bırakacaktı.

 

Kuzey Vietnam | 1971

Alman savaş muhabiri Thomas Billhardt tarafından Kuzey Vietnam’da çekilen fotoğraf, yerel savunma gücünde milis olan iki sevgilinin “O An”ını ölümsüzleştirmiş.

 

Napalm Bombası | 1972

8 Haziran 1972 günü, Güney Vietnam ordusu “yanlışlıkla” bir köye kullanımı yasak olan Napalm bombası atar. Bu unutulmaz kareyi insanlık ile buluşturan ise Associated Press fotoğrafçısı Nick Ut.

Fotoğrafın odağındaki 9 yaşındaki Phan Thi Kim Phuc adlı kızın kıyafetlerinin olmamasının nedeni, maruz kaldığı napalm bombası.

 

Dua Eden Asker | 1972

Vietnam savaşının yarattığı yıkımı en insani şekilde anlatan karelerden biri. Bombalı saldırılar sonrası harabeye dönen La Vang’daki klisede dua eden Vietnamlı bir asker.

 

Kara Eylül | 1972

1936 yılında Hitler gölgesinde yapılan Olimpiyat oyunlarından sonra, 72 Münih Olimpiyatları Almanya için itibarının yenilenmesi adına büyük bir şanstı.

Ancak Münih Olimpiyatları bu kare ile hatırlanacak ve bir trajediye dönüşecekti.

Filistin Kurtuluş Örgütüne bağlı, kendilerine “Kara Eylül” adını veren 8 kişilik militan bir grup, Olimpiyat Köyünü basarak 9 İsrailli sporcu ve kafile görevlisini 21 saat boyunca rehin alır. İsrail hapishanelerinde mahkum olan 234 tutuklunun salı verilmesini isteyen militanlar, İsrail’in pazarlığa yanaşmaması üzerine rehineleri de yanlarına alıp Almanya’dan ayrılmak isterler.

5 Eylül sabahı helikopter pistine ulaştıklarında Alman polisi operasyon düzenler. Kimine göre acemi Alman polisleri tarafından, kimine göre militanlar tarafından açılan ateş ve atılan el bombaları sonucu İsraillerin tümü yaşamını yitirir. Çıkan çatışma sonucunda da 5 Filistinli militan öldürülür. 3’ü teslim olsa da, bir süre sonra kaçırılan bir Alman uçağına karşılık serbest bırakılacaklardır.

Tüm Dünya’nın izlediği bu olaydan sonra, İtalyan bir gazeteci serbest bırakılan bir militanla röportaj yapma şansını yakalayarak eylemi neden gerçekleştirdiklerini sorar.

Filistinli şu cevabı verir;

” Yan yana iki televizyon olsa; birinde Olimpiyat oyunları diğerinde İsrail tarafından öldürülen Filistinli çocuklar yayınlansa, insanlar Olimpiyatı izlemeye devam ederler.

Yıllardır İsrail zulmüne uğruyoruz. Yaşadıklarımızı Dünya’ya anlattık ancak kimsenin umurunda olmadı. Bizde bu eylemi gerçekleştirerek tüm Dünya’nın gözlerini Filistin halkının maruz kaldığı zulme çevirmesini istedik.”

Yaşanan trajedi Steven Spielberg imzalı 2005 yapımı Munich filminde mükemmel bir dille anlatılmıştı.

 

Kuzey İrlanda | 1972

Kuzey İrlanda’nın Londonderry şehrinde gerçekleşen bir patlamanın ardından, olaya müdahale etmeye gelen İngiliz askerleri, şehrin çocukları tarafından aşağılanıyor.

 

Kadın Militan | 1972

Vietnam savaşı sırasında köyünde nöbet tutan 24 yaşındaki Viet Cong militanı bir kadın. Fotoğrafı çeken savaş muhabiri, kadının 2 defa evlendiğini ancak 2 kocasının da savaşta öldüğünü aktarmış.

 

Salvador Allende | 1973

Şili’nin Sosyalist Başkanı Salvador Allende’nin, ABD’nin açıkça desteklediği darbede öldürülmeden önce çekilen son fotoğrafı. Ardında inanılmaz bir hayat hikayesi bırakan Allende’nin katledilmeden önce tanklara fotoğrafta görülen tabancası ile ateş ettiği rivayet edilir.

 

Richard Nixon | 1974

ABD’nin gelmiş geçmiş en nefret edilen Başkanı olarak anılan Richard Nixon, Watergate Skandalından sonra istifa etmek zorunda kalmıştı. Fotoğraf; Nixon’ın istifa ettiğini Amerikan halkına duyurmadan önce Beyaz Saray fotoğrafçısı tarafından çekildi.

 

Kıbrıs Barış Harekatı | 1974

Rumların Kıbrıs’ta Türk soydaşlarımıza gerçekleştirdikleri zulme müdahale etmek için, Türk Ordusu 20 Temmuz 1974 yılında Kıbrıs’a çıkarma yaptı. Fotoğrafın çıkarmadan bir kaç gün sonra Lefkoşa yakınlarında çekildiği düşünülüyor.

 

İlk Ses | 1974

Doğuştan sağır olan Harold Whittles, kulağının içine yerleştirilen işitme cihazı ile hayatında ilk defa ses ile tanışır. Küçük gözlerinin kocaman açması tarihe unutulmaz bir şaşkınlık ifadesi bırakıyordu.

Fotoğraf Jack Bradley tarafından 1974 yılının Şubat ayında çekilmiş.

 

Reklam Karesi | 1975

Boston Marlborough Caddesi’nde yaşanan bir yangında, itfaiyeciler alevlere müdahale etmeye çalışırlar ancak üst katlara ulaşamadan büyük bir patlama yaşanır. Patlamanın etkisi ile 19 yaşındaki Diana Bryant ve 2 yaşındaki vaftiz kızı Tiare Jones binanın altıncı katından düşerler. Diana Bryant beton zemine çarparak yaşamını yitirir, küçük kız ise vaftiz annesinin üzerine düşerek hayatta kalır.

Fotoğrafı çeken Stanley Forman adlı muhabir çektiği bu kare ile Pulitzer ödülünü almaya hak kazandı. Bu kare bir çok sigorta ve güvenlik firmasının reklamlarında kullanılmıştı.

 

Franco’nun Ölümü | 1975

Avrupa’nın son Faşist Diktatörü Francisco Franco Bahamonde, 82 yaşında sağlık sorunları nedeni ile Madrid’de yaşamını yitirdi.

 

Mao’nun Son Fotoğrafı | 1976

Çin Komünist Partisi ve Çin Halk Devletinin kurucusu Mao Zedong’in ölmeden dört ay önce, Pakistan Devlet Başkanı Zülfikar Ali Butto’yu kabulünde çekilen fotoğraf, Mao’nun yaşarken çekilmiş son karesi.

Görüşme sonrası Mao, Pakistan’ın nükleer silah geliştirmede ihtiyaç duyduğu 50 kilogram uranyum vermeyi kabul etmiş. Pakistan Çin’den aldığı destek sayesinde; Ulusal Nükleer Programını başlatarak 1980’lerde ilk Nükleer Füzesini geliştirebilmiş.

 

Mülteci Dramı | 1977

Siviller savaşın en büyük mağdurları. Vietnam savaşında da bu gerçek değişmedi.

Ülkedeki etnik insan avından kaçan siviller balıkçı teknelerini kullanarak Tayland’a sığınmaya çalışıyorlardı. Çok fazla mülteciyi barındıran Tayland, gelen tekneleri sınıra yanaştırmıyor, bazısına ateş açıyordu.

2 aydan uzun süre yaşanan bu dramı fotoğraflayarak haber yapan Associated Press mubabiri Eddie Adams, olayın tüm Dünya tarafından öğrenilmesini sağladı. Hazırladığı haberin kapak resminde bu etkileyici kareyi kullandı.

Amerikan yönetimi gelen baskılar sonucu 200 binden fazla Vietnamlıyı ABD’ye mülteci olarak kabul edecekti.

 

İran İslam Devrimi | 1979

Amerika destekli Şah’ın İran’dan kaçışından sonra ülke yönetimi İran İslam Devrim Muhafızlarına geçer. Şah’ın gittiği adres bellidir; ABD.

Derler ki; Şah’ı ülkeden kaçıran uçağa o kadar fazla altın yüklenmiş ki, uçak neredeyse havalanamıyor-muş.

ABD’nin Şah’ı İran’a teslim etmesini isteyen halk, 4 Kasım 1979’da Tahran ABD Konsolosluğuna basıp 60’dan fazla kişiyi 444 gün boyunca rehin alır. Fotoğraf karesinde ABD Konsolosluğuna giren ilk kişiler yer alıyor. Daha sonra demir kapı kırılacak binlerce öfkeli İranlı, Amerikan Konsolosluk Binasına girecektir.

Yaşanan bu olayın filmi de mevcut. Bu yazımızda film hakkında inceleme de bulunmuştuk.

 

Son Çırpınış | 1979

Hiçbir şey bir insanın son anında yaşadıklarını, o anda çekilen fotoğraf karesinden iyi anlatamaz. İran devriminden sonra, devrime karşı hareket etmekle suçlanan 11 kişi idam mangası tarafından kurşuna dizilir. Fotoğraf karesinde son kalan adamın çaresiz bekleyişi, hiçbir kelime ile anlatılamayacak bir duyguları yansıtıyor.

Hikayeyi daha da ilginç kılan kısma gelelim.

Fotoğraf gizli olarak Jahangir Razmi adında bir muhabir tarafından çekilmiş. Olay yaşandıktan sonra fotoğraf yerel yayın yapan bir gazete de anonim haber olarak basılır. İran devrim askerlerinin tüm baskılarına rağmen, fotoğrafın kimin tarafından çekildiği bir sır olarak kalır.

“İdam Mangası” fotoğrafı Dünya basınında yer aldıktan sonra, 1980 yılında Aktüalite dalında Pulitzer Ödülüne layık görülür ve tarihte ilk defa bir Pulitzer Ödülünün kazananı Anonim biridir.

2006 yılında Jahangir Razmi ortaya çıkarak, fotoğrafı kendisinin çektiğini ispatlar ve ödülü teslim alır.

 

Molotof Adam | 1979

Nikaragua’da binlerce kişinin katili devlet başkanı Anastasio Somoza Debayle’ye karşı yapılan ayaklanmanın en çarpıcı karesi. Fotoğraf çekildikten bir gün sonra, başka çaresi kalmayan Debayle ülkeden kaçmak zorunda kalmış, fotoğraf karesinde ki genç adam ülkede kahraman olarak sembolleşmişti.

 

Saddam İktidarda | 1979

Saddam Hüseyin; Irak Başkanı Ahmed Hasan Bekri’ye gerçekleştirdiği darbe ile ülkenin başına geçen, bir döneme damga vurmuş bir isim.

Kimine göre anti-emperyalist tutumu nedeni ile, kimine göre ise CIA tarafından ülkenin başına getirildikten sonra Amerikanın gücünü kendi gücü sandığı ve başına buyruk davrandığı için idam edildi.

Sebebi her ne olursa olsun Irak Türkiye için hep sorunlu bir komşu oldu. 70’li yılları anlattığımız bu yazımızı, bir video ile bitirelim.

 

İçeriğin Videosu

 
 
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: Tarihin En Bilinen Fotoğrafları (1960 – 1969)

 
Sosyal Medyada Bizi Takip Edin
Facebook | Instagram | YouTube